Digitaal én ruimtelijk ontwerpen

Omdat het digitale herinneringsmonument in de ruimte geplaatst moest worden heb ik voor dit project samengewerkt met Natasja Lansen. Zij is gespecialiseerd in ruimtelijke vormgeving en heeft veel kennis van fysieke materialen. In het verleden hebben we samen theatervoorstellingen gemaakt; ik als regisseur, zij als kostuum- en decorontwerper. Uit ervaring weet ik dat we samen in staat zijn een krachtige vorm te vinden die een verhaal vertelt aan het publiek.

WENSEN:

• Een ditigaal Namenmonument waarmee 35 mensen worden herdacht die voor het ziekenhuis werkten totdat zij werden weggevoerd en vermoord tijdens de Holocaust
• Vormgeving die zowel Joodse als niet-Joodse mensen aanspreekt en die uitnodigt om bij het namenmonument stil te staan 
• Een herinneringsmonument waar een educatieve waarde vanuitgaat

Mensen een gezicht geven

Al snel dachten Natasja en ik aan het ritueel van ‘een steentje leggen bij een naam’, zoals bij een gedenkplaats of graf. Dit gebaar laat zien dat iemand aan een overledene heeft gedacht. We legden de steentjes neer als een groep mensen: voor iedere naam een steentje voor het hoofd en een steentje voor het lichaam.
Vanuit de wens de 35 mensen dichtbij brengen door hen een gezicht te geven (ook al zijn er van de meeste geen foto’s bewaard gebleven) besloten we de namen in de vorm van een gezicht te leggen. De namen vormen met elkaar de contouren van een hoofd, compleet met ogen, een neus en een mond.
Bij het leggen van de steentjes bij de namen verdwijnt de groep mensen maar tegelijkertijd krijgen zij bij elk gelegd steentje juist meer gezicht.

Iedereen kan een steentje leggen

We hebben het Namenmonument gerealiseerd op een groot aanraakscherm zodat iedereen (patiënten, bezoekers en/of personeel) een steentje kan leggen bij een naam. Je kunt ook een naam aanraken om eerst te zien welk werk ze in het zienhuis deden en hoe oud ze zijn geworden. Als er foto's beschikbaar zijn worden die getoond. Zijn alle steentjes gelegd, dan blijft het gezicht een tijdje staan en daarna start de installatie weer met het beginscherm en kan de herdenking opnieuw beginnen.

We hebben de installatie zo geprogrammeerd dat deze 's nachts vanzelf afsluit en de volgende ochtend weer uit zichzelf opstart. Op die manier verlengen we de levensduur van het scherm.
Tot slot hebben we een passende omlijsting ontworpen voor het scherm, een warme lijst gemaakt van doorleefde oude latjes.

Team

Concept & ontwerp: Moon Tummers & Natasja Lansen
Fotografie steentjes: Ernie Buts
Softwareontwikkeling: DeepWeb Internetsolutions
Uitvoering ombouw: Kwartiers Interieurbouw
Met dank aan: Bremer’s Houthandel Haarlem

Waar te zien?

Het interactieve Namenmonument is te vinden naast de inschrijfbalie van Ziekenhuis Amstelland. Je kunt gedurende de dag en avond een steentje (of meer) leggen. s Nachts is de installatie uit.

Opdrachtgever

Ziekenhuis Amstelland heeft sinds 1978 een Joodse vleugel. Dat is bijzonder want in heel West-Europa is geen ander joods ziekenhuis te vinden. Zelfs niet in steden als Londen en Parijs waar een aanzienlijke grotere Joodse gemeenschap leeft.
De Vereniging Centrale Israëlietische Ziekenverpleging (CIZ) heeft ten doel om de Joodse Identiteit binnen Ziekenhuis Amstelland te waarborgen en faciliteren. Een van hun projecten is dit namenmonument.

Hier vind je informatie over het Namenmonument op de website van Ziekenhuis Amstelland